Shugaban Turkiyya, Recep Tayyip Erdogan a ranar Talata ya bayyana matakan Ƙasashen Yamma na amincewa da Falasdinu a matsayin ginshikan mafita ta tsarin samar da kasashe biyu, maimakon kawai nuna diflomasiyya, kwana guda bayan yarjejeniyar tsagaita wuta a Masar da ta kawo karshen yakin Isra’ila na shekaru biyu kan Gaza.

“A wannan mataki, yana da matukar mahimmanci a ƙara ƙaimi wajen neman mafita ta tsarin kasashe biyu. Muna fatan ganin matakan da Ƙasashen Yamma, musamman Birtaniya da Faransa, suka dauka na amincewa da Jamhuriyar Falasdinu a matsayin ginshikan da za su kai ga mafita ta tsarin kasashe biyu, maimakon kawai ayyukan amincewa.

“Idan ba haka ba, duk wani mataki da aka dauka zai kasance bai cika ba kuma ba zai kai ga burin da ake nema ba.”

Ya sake jaddada cewa kafa wata kasa mai cin gashin kanta, mai ikon mallakar kanta, kuma mai yankin da aka tsara bisa iyakokin shekarar 1967, tare da Gabashin Birnin Kudus a matsayin babban birninta, ita ce kawai mafita.

Masar, Qatar da Turkiyya sun rattaba hannu tare da Shugaban Amurka Donald Trump kan wata takarda game da yarjejeniyar tsagaita wuta a Gaza. Trump ya ce kafin rattaba hannu, wannan takarda za ta tsara dokoki da ƙa’idoji.

“Wadannan sa hannun ba kawai alama ba ce — suna nuna jajircewarmu ga zaman lafiya, a matsayin wani bangare na tarihi,” in ji Erdogan.

‘Bai kamata a manta kisan kiyashin Gaza ba’

Shugaban Turkiyya ya kuma soki tarihin Isra’ila na karya yarjejeniyar tsagaita wuta, yana mai cewa duka Turkiyya da Amurka sun ƙuduri aniyar tabbatar da yarjejeniyar zaman lafiya.

“A bayyane yake cewa Isra’ila ba za ta iya cim ma wani sakamako ta hanyar mamaye makwabtanta ba. Yunkurin gwamnatin Netanyahu na daidaita martani kan kisan kiyashi da nuna ƙyama ga Yahudawa ya gaza samar da wani sakamako,” in ji Erdogan.

Ya yi gargadi cewa ba za a manta da halin da mutanen Gaza ke ciki ba, yana mai jaddada cewa ci gaba da mayar da hankali kan diflomasiyya yana da matukar mahimmanci don hana karin bala’in jinƙai.

“Dole ne mu ci gaba da kokarin tabbatar da cewa ba a manta da kisan kiyashin Gaza ba,” in ji Erdogan.

Erdogan ya kuma jaddada mahimmancin diflomasiyya da ake yi tare da Trump, yana mai cewa yana da matukar mahimmanci kuma ya yi alkawarin ci gaba da tattaunawa da irin wannan kulawa.

Gina Gaza yana bukatar goyon baya mai yawa

Shugaban Turkiyya ya ce Ankara tana tattauna da wadanda za su iya shiga cikin aikin sake gina Gaza, yana mai kira da a samu karin goyon baya daga kasashen Gulf, Amurka, da Turai.

Erdogan ya kuma nuna ƙwarin gwiwa cewa za a samu kudade don tabbatar da aiwatar da ayyukan sake gina yankin Falasdinu da aka lalata cikin sauri.

Yayin da yake jaddada halin jinƙai a Gaza, shugaban Turkiyya ya bayyana cewa sake gina Gaza yana da matukar mahimmanci kuma ya yi alkawarin cika bukatun wurin zama na mutanen yankin kafin lokacin sanyi ya iso.

“Za mu yi aiki tukuru don cika bukatun wurin zama na mutanen Gaza kafin lokacin sanyi,” in ji Erdogan a cikin jirgin da ya dawo daga Sharm el-Sheikh, Masar, inda taron zaman lafiya na Gaza ya gudana a ranar Litinin.

Kimanin manyan motoci 350 na agajin jinƙai daga Turkiyya sun shiga Gaza kwanan nan, Erdogan ya lura, yana mai cewa yarjejeniyar Hamas da Isra’ila ta tanadi shigar akalla manyan motoci 600 a kullum.