A ranar Litinin ne Afirka ta Kudu da eSwatini da Zambia za su fara yi wa jama’a allurar rigakafi mai ma'anar tarihi ta hana kamuwa da cutar HIV, ciki har da yin allurar ga mutane a karon farko a bainar jama’a a Afirka, wadda ita ce nahiyar da ke ɗauke da mafi girman adadin masu dauke da HIV a duniya.

Allurar Lenacapavir, wadda ake yin ta sau biyu a shekara, tana rage haɗarin yaɗa HIV fiye da kashi 99.9 cikin 100, wanda hakan a aikace yake sanya ta zama rigakafi mai ƙarfi..

A Afirka ta Kudu, inda duk mutum ɗaya cikinmanya biyar ke ɗauke da HIV, wata ƙungiyar bincike ta Jami'ar Wits ta sa ido kan wannan shirin a matsayin wani ɓangare na wani tsari da Unitaid, hukumar lafiya ta Majalisar Dinkin Duniya, ta tallafa.

Unitaid ta ce a cikin wata sanarwa: "Mutane na farko sun fara amfani da lenacapavir don rigakafin HIV a Afirka ta Kudu, wanda hakan yana sanya ta cikin ɗaya daga cikin farkon amfani na ainihi na allurar da ake ba su sau ɗaya a kowane watanni 6 a ƙasashe masu ƙarami da matsakaicin ƙarfin tattalin arziki."

Ba a fayyace adadin mutanen da suka karɓi ƙaddamarwar farko na maganin ba, wanda a Amurka ke kashe kusan dalar Amurka 28,000 ga kowane mutum a shekara.

Ana sa ran za a faɗaɗa gabatarwar a matakin ƙasa gaba ɗaya a shekara mai zuwa.

Farashin yana da tsada — mutane da yawa ba za su iya biya ba.

Zambia da eSwatini, makwabtan Afirka ta Kudu, sun karɓi alluran guda 1,000 a watan da ya gabata a ƙarƙashin wani shiri na Amurka, kuma ana sa ran za su ƙaddamar da maganin a yayin bikin Ranar Duniya ta Yaki da AIDS ranar Litinin.

A ƙarƙashin shirin, kamfanin haɗa magunguna Gilead Sciences ya amince zai samar da lenacapavir ba tare da samun riba ba ga mutane miliyan biyu a cikin ƙasashen da cutar HIV ta yi yawa, a cikin shekaru uku.

Masu suka na cewa wannan adadin ba ya kusa da ainihin abin da ake buƙata, kuma farashin kasuwa ya wuce abin da mafi yawan mutane za su iya saya.

Bisa ga bayanan UNAIDS na 2024, yankunan Gabas da Kudancin Afirka suna da kusan kashi 52 cikin 100 na mutane 40.8 miliyan da ke rayuwa da HIV a duniya.

Ana sa ran za a samu sigogin gama‑gari (generic) na allurar lenacapavir daga 2027 a kusan dalar Amurka 40 a shekara a ƙasashe fiye da 100, ta hanyar yarjejeniyoyi da Unitaid da Gidauniyar Gates suka kulla da kamfanonin magunguna na Indiya.

Rigakafin kafin kamuwa (Pre‑exposure prophylaxis, ko PrEP) ana amfani da shi fiye da shekaru goma don hana kamuwa da HIV, amma dogaronsa ga shan ƙwayar magani a kullum ya rage tasirinsa wajen rage yaduwar cutar a duniya.