Rasilimali, unyonyaji na uwezekano wa maendeleo ya DRC

Na Mohamed Guleid

Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, mara nyingi inatajwa kama nchi tajiri zaidi duniani kwa upande wa rasilimali, inasimama katika njia panda muhimu na uapishaji wa rais wake mpya hivi karibuni.

Madini yasiyochimbwa yenye thamani ya kushangaza ya dola trilioni 24 yana uwezo wa kubadilisha sio tu hatma ya watu wa Congo bali pia kuchangia kwa kiasi kikubwa katika maendeleo ya bara zima la Afrika. Hata hivyo, njia kuelekea ustawi imekumbwa na miongo ya kutokuwa na utulivu, machafuko ya kisiasa, na unyonyaji wa kiuchumi.

Makovu ya Historia

Mizizi ya changamoto za Congo inarudi nyuma hadi Mkutano wa Berlin wa mwaka 1885, ambapo Afrika iligawanywa miongoni mwa nguvu za Ulaya. Mfalme Leopold II wa Ubelgiji alinyakua udhibiti wa eneo kubwa katikati mwa Afrika, akiliita Congo Free State. Hii ilikuwa mwanzo wa doa nyeusi katika historia ya Congo, iliyosheheni unyonyaji, utawala wa kimabavu, na dharau ya wazi kwa utu wa binadamu na haki za kijamii.

Mapambano ya watu wa Congo kwa kujitawala yamekuwa mada endelevu, ikiwa na miaka ya ukandamizaji wa kisiasa, uhalifu uliofanywa bila adhabu, na mapambano yasiyokoma kwa uhuru. Makovu ya historia hii yanaendelea kuathiri mandhari ya kiuchumi na kisiasa ya taifa hilo.

Mamluki wa uchumi

Urithi wa unyonyaji unaendelea zaidi ya muktadha wa kihistoria, kama ilivyosisitizwa na John Perkins katika kitabu chake, "Confessions of an Economic Hitman." Perkins anafichua dunia ya siri ya wauaji wa kiuchumi wanaoshawishi serikali kuhudumia maslahi ya makampuni na wasomi. Wataalamu hawa wanaolipwa vizuri hutumia mbinu mbalimbali, ikiwa ni pamoja na ripoti za kifedha za udanganyifu, uchaguzi uliopangwa, malipo ya rushwa, utekaji, na hata vurugu. Sekta ya uchimbaji ni laana mbaya zaidi kwa nchi nyingi za Afrika ikiwemo Congo.

Athari za mamluki wa kiuchumi kwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo haiwezi kupuuzwa. Uchakachuaji wa rasilimali, mara nyingi kwa gharama ya idadi ya watu wa eneo hilo, imeendeleza mizunguko ya umaskini na kutokuwa na utulivu wa kisiasa. Kama taifa linavyosimama katika kipindi kipya na rais mpya akiwa madarakani, kushughulikia masuala haya ya kimfumo inakuwa muhimu kwa ukuaji wa kiuchumi endelevu.

Utajiri mkubwa wa rasilimali asilia, ikiwa ni pamoja na hifadhi kubwa zaidi duniani ya coltan na kiasi kikubwa cha cobalt, inawakilisha fursa na changamoto. Wakati rasilimali hizi zina uwezo wa kuinua uchumi wa Congo na kuleta manufaa kwa bara lote, usimamizi mbaya na unyonyaji wake umekuwa chanzo cha migogoro inayoendelea.

Rasilimali asilia ambazo hazijatumika

Uapishaji wa rais mpya unaibua maswali muhimu kuhusu jinsi nchi itakavyotumia utajiri wake wa asili kwa manufaa makubwa. Je, uongozi mpya utaweka kipaumbele wa rasilimali kwa uwazi na uwajibikaji, kuhakikisha faida zinafikia idadi kubwa ya watu? Au itaendelea mzunguko wa unyonyaji, ukiongeza pengo kati ya wasomi na masikini?

Pata habari zaidi kupitia whatsapp channels

Moja ya sababu kubwa za umaskini nchini DRC imekuwa kutokuwa na utulivu kwa muda mrefu kutokana na miaka ya vita na machafuko ya kisiasa. Mdororo wa kiuchumi uliofuatia, pamoja na ukosefu mkubwa wa ajira miongoni mwa vijana, umechochea migogoro na kuzuia maendeleo. Serikali mpya lazima ishughulikie sababu hizi za msingi ili kufungua njia kwa mabadiliko ya kudumu.

Vita na Umaskini

Mazungumzo na makundi yenye silaha, uwekezaji katika programu za kujenga ajira, na kukuza mazingira yanayovutia uwekezaji wa kigeni ni hatua muhimu za kukabiliana na changamoto za kiuchumi. Kwa kuzingatia kupunguza umaskini na ajira kwa vijana, serikali inaweza kuunda msingi wa ukuaji wa kiuchumi endelevu.

Kujikomboa kutoka kwa pingu za kihistoria za unyonyaji, rais mpya lazima abebe bendera ya uwazi na uwajibikaji. Kuweka taratibu za kufuatilia mapato yanayotokana na uchimbaji wa rasilimali asilia, kutekeleza hatua za kupambana na ufisadi, na kushirikiana na washirika wa kimataifa kuhakikisha mazoea ya biashara ya haki yatakuwa muhimu.

Safari mbeleni

Kuendeleza programu kamili ya kazi, kama ilivyotajwa katika kitabu cha Perkins, kinaweza kutumika kama chombo cha kufuatilia maendeleo na kukuza mawasiliano wazi na wadau. Ahadi hii kwa uwazi haitaongeza tu imani ndani ya nchi bali pia itavutia uwekezaji wa kigeni wenye uwajibikaji unaochangia katika maendeleo ya kiuchumi ya muda mrefu.

Kama Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo inavyoanza ukurasa mpya na rais wake aliyeapishwa hivi karibuni, macho ya dunia yako kwenye matarajio ya kiuchumi ya taifa. Utajiri mkubwa wa rasilimali asilia, pamoja na historia iliyojaa unyonyaji, inasisitiza utata uliopo mbele. Serikali mpya lazima izingatie changamoto hizi kwa dhamira thabiti ya uwazi, uwajibikaji, na maendeleo jumuishi.

Kuinuka kama nchi

Tumaini lipo katika uwezekano wa Congo kujitokeza kutoka kivuli cha historia yake yenye machafuko na kutumia utajiri wake kwa manufaa ya watu wake. Kupitia mipango ya kimkakati, utawala wenye uwajibikaji, na ushirikiano wa kimataifa, DRC inaweza kufungua njia kwa mustakabali angavu, wenye ustawi zaidi. Swali linabaki: Je, uapishaji wa rais mpya utatoa tumaini linalohitajika kuongoza taifa kuelekea mageuzi ya kiuchumi?

Mwandishi, Mohamed Guleid, ni mwandishi wa Kiafrika na Mratibu wa Taifa wa miradi ya NEDI, Mpango wa Maendeleo ya Kaskazini na Kaskazini-Mashariki.