Uingereza, Canada, na Australia zilitambua rasmi taifa la Palestina Jumapili katika hatua ya pamoja iliyochochewa na hasira juu ya vita vya Israel dhidi ya Gaza, na kwa lengo la kuhimiza suluhisho la mataifa mawili, jambo ambalo limeibua hasira nchini Israel.
Katika taarifa, Wizara ya Mambo ya Nje ya Israel ilieleza kutambuliwa huko kama “zawadi kwa Hamas na jihadi.”
Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu alisema kuwa majibu ya Israel yatatangazwa atakaporejea kutoka Marekani, ambako amepangiwa kukutana na Rais Donald Trump.
“Na nina ujumbe mwingine kwenu: Haitatokea. Taifa la Palestina halitaanzishwa magharibi mwa Mto Yordani,” alisema katika taarifa.
Washirika wake wa mrengo wa kulia walishinikiza hatua za haraka. Waziri wa Usalama wa Taifa wa mrengo wa kulia, Itamar Ben-Gvir, alitoa wito kwa serikali ya Israel kuunganisha Ukingo wa Magharibi unaokaliwa na kuendeleza “kuimaliza kabisa Mamlaka ya Palestina.”
Akiandika kwenye X, Ben-Gvir aliongeza kuwa atawasilisha pendekezo la kuunganisha Ukingo wa Magharibi katika mkutano ujao wa baraza la mawaziri.
Waziri wa Fedha wa mrengo mkali Bezalel Smotrich pia alitoa maoni yake kwa kusema kuwa serikali za kigeni hazina mamlaka juu ya mustakabali wa Israel.
“Siku ambazo Uingereza na nchi nyingine zilikuwa zikiamua mustakabali wetu zimekwisha, mamlaka imekwisha, na jibu pekee kwa hatua hii ya kupinga Israel ni mamlaka kamili juu ya ardhi ya watu wa Kiyahudi huko Yudea na Samaria (Ukingo wa Magharibi unaokaliwa) na kuondoa kabisa wazo la taifa la Palestina kutoka kwenye ajenda milele,” alisema.
Viongozi wa upinzani wanamlaumu Netanyahu.
Kiongozi wa Upinzani wa Israel, Yair Lapid, alisema katika chapisho kwenye X kwamba kutambuliwa kwa taifa la Palestina “bila masharti” ni zawadi kwa ugaidi, lakini pia alilaumu serikali ya Netanyahu.
“Serikali inayofanya kazi ingeweza kuzuia hili kupitia mazungumzo ya kidiplomasia ya kitaalamu na diplomasia sahihi.”
“Serikali ambayo imetuletea janga kubwa zaidi la usalama katika historia yetu sasa pia inaleta mgogoro mkubwa zaidi wa kidiplomasia,” alisema.
Yair Golan, kiongozi wa chama cha Democrats cha upinzani na aliyekuwa naibu mkuu wa vikosi vya Israel, pia alielezea kutambuliwa kwa taifa la Palestina kama “kushindwa kwa kisiasa kwa (Waziri Mkuu Benjamin) Netanyahu na (Waziri wa Fedha Bezalel) Smotrich — hatua ya kuharibu usalama wa Israel.”
“Hii ni matokeo ya moja kwa moja ya kutelekezwa kisiasa kwa Netanyahu: kukataa kumaliza vita na chaguo hatari la ukaliaji na kuunganisha,” alisema Golan, akitoa wito wa msimamo wa kisiasa wenye nguvu kumaliza vita vya Israel dhidi ya Gaza.
Wakosoaji nje ya nchi.
Nchini Uingereza, Kiongozi wa Upinzani Kemi Badenoch alikosoa uamuzi wa serikali, akisema kuwa ni “zawadi kwa ugaidi.”
Akiandika kwenye X, alisema: “Sote tutajutia siku uamuzi huu ulifanywa. Kuwazawadia magaidi bila masharti yoyote kuwekwa kwa Hamas. Hii inawaacha mateka wakiteseka Gaza na haifanyi chochote kusitisha mateso ya watu wasio na hatia waliokwama kwenye vita hivi.”
Kutoka Washington, Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani Marco Rubio alisema kuwa utawala wa Trump ulikuwa umeonya serikali za Ulaya kuhusu kutambua Palestina, akionya kuwa zinaweza kukumbana na majibu makali kutoka Israel.
Rubio aliongeza kuwa Marekani haitachukua hatua kuzuia hatua yoyote ya Israel ya kuunganisha Ukingo wa Magharibi unaokaliwa na akasema kuwa kutambuliwa huko “kunafanya iwe vigumu zaidi kufikia makubaliano ya amani Gaza.”
Nchi zaidi kutambua Palestina. Tangu tangazo lake la uhuru tarehe 15 Novemba 1988, Palestina imetambuliwa na nchi 147 kati ya wanachama 193 wa Umoja wa Mataifa, huku Ireland, Uhispania, na Norway zikiwa zimetambua rasmi mwaka jana.
Idadi hiyo inatarajiwa kufikia 157 kwani nchi kadhaa, zikiwemo Ubelgiji, Ufaransa, na Ureno, zinatarajiwa kutambua rasmi taifa la Palestina katika Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa wiki hii.
Wachunguzi wa Umoja wa Mataifa hivi karibuni walihitimisha kuwa Israel inatekeleza mauaji ya kimbari Gaza, ambako zaidi ya watu 65,000 wameuawa tangu Oktoba 2023.
