Kutia saini kwa hati ya makubaliano ya kusitisha mapigano Gaza kati ya Marekani, Misri, Qatar, na Uturuki kumeibua hisia mbalimbali duniani, huku viongozi wa dunia wakilitaja kama sura mpya ya amani inayoweza kuleta utulivu wa kudumu baada ya miaka miwili ya vita vya kikatili vya Israeli.
Hati hiyo ilisainiwa Jumatatu wakati wa mkutano wa kimataifa ulioandaliwa na Misri katika mji wa Sharm El-Sheikh, kwenye mwambao wa Bahari Nyekundu.
Hapa kuna maoni ya baadhi ya viongozi wa dunia.
Marekani
Rais wa Marekani Donald Trump alisifu siku hiyo kama "siku kubwa kwa Mashariki ya Kati" wakati yeye na viongozi wa kanda waliposaini tamko lililokusudiwa kuimarisha kusitisha mapigano Gaza, saa chache baada ya Israeli na Hamas kubadilishana wafungwa.
Ikulu ya Marekani ilisema makubaliano ya Gaza "yanatoa sura mpya inayofafanuliwa na maono ya pamoja ya amani na ustawi."
Katika tamko la pamoja lililosainiwa na mataifa yaliyoshiriki, iliongezwa:
"Tunaunga mkono juhudi za Rais Trump kumaliza vita na kufanikisha amani ya kudumu. Amani ya kudumu ni ile ambapo pande zote zinastawi kwa ustawi. Tumesimama pamoja katika azma yetu ya kuondoa misimamo mikali kwa njia zote."
Misri
Rais wa Misri Abdel Fattah el-Sisi aliongoza mkutano huo pamoja na Trump na alikaribisha makubaliano hayo kama "hatua muhimu ambayo lazima ilindwe."
Cairo ilisema itaendelea kushirikiana na Qatar, Türkiye, na Marekani kuhakikisha utekelezaji kamili wa makubaliano hayo na kuwezesha hatua inayofuata ya ujenzi wa amani.
Misri ilisifu Mkutano wa Amani wa Sharm El-Sheikh kwa kuimarisha "njia ya amani" kwa kuunga mkono makubaliano ya Gaza ya tarehe 9 Oktoba.
Misri ilipongeza upatanishi wa Qatar na Türkiye na kusema viongozi walisaini hati ya pamoja inayounga mkono utekelezaji kamili: kusitisha mapigano kwa ujumla, kubadilishana mateka, kuondoka kwa Israeli, na upatikanaji endelevu wa misaada ya kibinadamu.
Misri ilihimiza mashauriano ya haraka kuhusu utawala, usalama, ujenzi upya, na mwelekeo wa kisiasa, ikithibitisha tena msaada wake kwa suluhisho la mataifa mawili kulingana na mipaka ya mwaka 1967.
Uturuki
Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan alihudhuria mkutano huo na kusaini makubaliano ya amani katika mji wa Sharm El-Sheikh.
Aliandamana na Erdogan walikuwa Waziri wa Mambo ya Nje Hakan Fidan, Mkuu wa Shirika la Ujasusi la Kitaifa (MIT) Ibrahim Kalin, Mkuu wa Mawasiliano wa Türkiye Burhanettin Duran, na Mshauri Mkuu wa Sera za Kigeni na Usalama Akif Cagatay Kilic.
Spika wa Bunge la Türkiye Numan Kurtulmus alisema "tamaa kubwa" ya Ankara ni kumaliza umwagaji damu na kuimarisha kusitisha mapigano kwa kudumu.
"Maendeleo ya hivi karibuni yanatia matumaini, lakini hatua za uchokozi na upanuzi za Israeli katika miaka miwili iliyopita zinaonyesha haja ya ufuatiliaji wa karibu na makini," alisema akiwa Islamabad.
Alionya kuwa serikali ya Waziri Mkuu Benjamin Netanyahu inaweza kurudi kwenye vurugu na akahimiza jumuiya ya kimataifa kuweka shinikizo "ili amani iwe ya kudumu."
Qatar
Emir wa Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani alisifu "matokeo chanya" ya Mkutano wa Amani wa Sharm El-Sheikh, akisema ni hatua mpya kuelekea umoja na utulivu.
"Tunatumaini mkutano huu utakuwa jukwaa la maelewano ya baadaye yanayokidhi matumaini ya ndugu zetu wa Gaza," alisema kwenye X.
Pia alieleza matumaini kwamba pande zote zitashikamana na makubaliano "kwa manufaa ya wote."
Ufaransa
Rais wa Ufaransa Emmanuel Macron alisifu kusitisha mapigano kama "siku ya kihistoria kwa mateka, familia zao, watu wa Israeli, na watu wa Palestina," akihimiza dunia "kujiandaa kwa kile kinachofuata kwa unyenyekevu."
Akizungumza baada ya Mkutano wa Amani wa Sharm El-Sheikh, Macron alisema Ufaransa itaharakisha operesheni za misaada ya kibinadamu kwa Gaza na kushirikiana na Marekani na Israeli kuhakikisha "utoaji wa misaada bila vikwazo."
Alitangaza kuwa Ufaransa itakuwa mwenyeji wa mkutano wa misaada ya kibinadamu kwa Gaza katika wiki zijazo kama sehemu ya awamu ya kwanza ya makubaliano hayo, akisema "katika awamu ya pili, fedha zitakusanywa haraka kuanza upya utulivu na ujenzi wa Gaza."
Italia
Waziri Mkuu wa Italia Giorgia Meloni alisema Italia sasa "iko karibu zaidi na kutambua Taifa la Palestina" baada ya makubaliano ya Gaza.
"Ikiwa mpango huo utatekelezwa, kutambua Palestina na Italia hakika kutakuwa karibu," alisema akiwa Sharm El-Sheikh.
Akilitaja kama "mafanikio makubwa" kwa Trump, aliongeza kuwa Italia iko tayari kusaidia kuleta utulivu Gaza — ikiwa ni pamoja na kupeleka vikosi vya Carabinieri chini ya mamlaka ya Umoja wa Mataifa.
"Italia iko tayari kufanya sehemu yake. Ni siku ya kihistoria."
Umoja wa Ulaya
Rais wa Baraza la Ulaya Antonio Costa alisema EU iko "tayari kushiriki" katika ujenzi wa Gaza na utawala wa mpito.
"Umoja wa Ulaya umejitolea kikamilifu kutekeleza mpango huu wa amani," alisema Costa.
Aliongeza kuwa EU itachangia kupitia ujumbe wake wa mipaka na polisi huko Rafah na Ukingo wa Magharibi unaokaliwa na Israeli na inabaki kuwa mfadhili mkubwa wa misaada ya kibinadamu kwa Gaza.
"Njia ya amani bado ni ndefu, lakini leo tumeungana katika ahadi yetu ya kuifanya iwezekane."
Pakistan
Waziri Mkuu wa Pakistan Shehbaz Sharif alisifu Trump na wapatanishi wengine kwa kuokoa "mamilioni ya maisha" na alirudia wito wake wa Trump kupokea Tuzo ya Amani ya Nobel.
"Ninaamini kwa dhati kuwa yeye ndiye mgombea bora zaidi wa tuzo ya amani kwa sababu hakuleta tu amani Kusini mwa Asia bali pia amefanikisha amani Gaza," alisema.
Sharif alisisitiza dhamira ya Pakistan ya kujenga upya Gaza na kuunga mkono amani ya haki na ya kudumu.
