Harakati za sifuri taka nchini Uturuki, zinazoongozwa na Mama wa Taifa Emine Erdogan, zinaadhimisha miaka minane mwaka huu, zikionyesha dhamira ya nchi hiyo kwa uendelevu na utunzaji wa mazingira.
Mradi huu ulianzishwa tarehe 27 Septemba 2017 chini ya uangalizi wa Erdogan, na umekua kuwa mpango wa kimataifa wa mazingira unaopigia debe matumizi bora ya rasilimali, kupunguza taka, na kuongeza uelewa wa umma.
Kwa kaulimbiu "Miaka 8 kwa Watu Bilioni 8," harakati hii inaendelea kupanuka kupitia kampeni za mitandao ya kijamii. Ikiwa chini ya uratibu wa Wizara ya Mazingira, Mjini na Mabadiliko ya Tabianchi, mpango huu umeleta matokeo makubwa katika uhifadhi wa nishati, kupunguza gesi chafu, usimamizi wa taka, na akiba ya kiuchumi.
Katika kipindi cha miaka minane, mradi huu umeanzisha mifumo ya usimamizi wa sifuri taka katika majengo 205,000, na kuongeza kiwango cha kitaifa cha kuchakata taka kutoka asilimia 13 mwaka 2017 hadi asilimia 36.08 mwaka 2024, huku lengo likiwa kufikia asilimia 60 ifikapo mwaka 2035.
Takriban tani milioni 74.5 za vifaa vinavyoweza kuchakatwa, ikiwa ni pamoja na karatasi, plastiki, glasi, metali, na taka za kikaboni, zimekusanywa, na kuchangia Lira bilioni 256 katika uchumi wa Uturuki.
Mpango huu pia umezuia ukataji wa miti milioni 552.7, kuokoa lita trilioni 1.71 za maji, lita bilioni 54.6 za mafuta, na kilowati-saa bilioni 227.3 za nishati, huku ukiepuka tani milioni 150 za utoaji wa gesi ya kaboni dioksidi.
Sehemu ya baharini ya harakati hii, Zero Waste Blue, iliyoanzishwa tarehe 10 Juni 2019, imeondoa takriban tani 585,000 za taka za baharini kutoka pwani za Uturuki. Mradi huu pia unajumuisha mfumo wa kurudisha chupa, ambao kwa sasa unakusanya chupa za vinywaji 50,000 kila siku, huku mipango ikiwa ya kupanua mfumo huu kitaifa.
Juhudi za Uturuki zapata kutambuliwa kimataifa
Juhudi za sifuri taka za Uturuki zimepata sifa kimataifa. Mnamo Desemba 2022, Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa ulitangaza tarehe 30 Machi kuwa "Siku ya Kimataifa ya Sifuri Taka."
Emine Erdogan alikua mke wa kwanza wa kiongozi wa Kituruki kuhutubia Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa katika kikao maalum cha sifuri taka, ambapo Bodi ya Ushauri ya Juu ya Sifuri Taka ilianzishwa chini ya uongozi wake.
Wakati wa Mkutano Mkuu wa 78 wa Umoja wa Mataifa, Uturuki iliandaa tukio la “Kuelekea Harakati ya Kimataifa ya Sifuri Taka” katika Nyumba ya Uturuki (Turkevi), ambapo Rais Recep Tayyip Erdogan alikua wa kwanza kusaini Tamko la Wema wa Sifuri Taka Duniani, lililoanzishwa na Emine Erdogan.
Tangu kuzinduliwa, jukwaa la mtandaoni limevutia zaidi ya wanaharakati wa sifuri taka 15,000 kutoka nchi 114.
Zaidi ya wake wa viongozi wa dunia 50, wawakilishi wa ngazi za juu wa mashirika ya kimataifa, na mawaziri wa mambo ya nje pia wameunga mkono tamko hilo, likionyesha kufikia kwa harakati hii kimataifa.
Hivi karibuni, katika Mkutano Mkuu wa 80, Emine Erdogan alikutana na Zita Oligui Nguema, mke wa Rais wa Gabon Brice Clotaire Oligui Nguema, ambaye alionyesha nia ya kupitisha mfano wa sifuri taka wa Uturuki na kushirikiana katika miradi ya uendelevu.
Erdogan alithibitisha kuwa Taasisi ya Sifuri Taka inaweza kutoa mafunzo ya kiufundi na msaada kuwezesha utekelezaji wa programu hiyo nchini Gabon.
Mpango huu pia umetambuliwa katika majukwaa mengine ya kimataifa, ikiwa ni pamoja na kuidhinishwa kwa Tamko la Wema wa Sifuri Taka Duniani na nchi wanachama wa G20 wakati wa urais wa India mwaka 2023.
Uongozi wa Emine Erdogan umepatia mradi huu tuzo nyingi za kimataifa, ikiwa ni pamoja na Tuzo ya FAO “Zero Hunger, Zero Waste” (2018), Tuzo ya Malengo ya Maendeleo Endelevu ya UNDP (2021), Tuzo ya UN-Habitat Waste Wise Cities Global Champion (2021), Tuzo ya Bunge la Mediterania (2022), na Tuzo ya Uongozi wa Hali ya Hewa na Maendeleo ya Benki ya Dunia (2022).
