Serikali ya Gabon na muungano wa washauri wa misaada wamemwisha kusaini makubaliano yaliyolenga kulinda kilomita za mraba 34,000 za misitu ya mvua ya Bonde la Kongo nchini humo.

Mpango huo, uliopangwa kwa jina "Gabon Infini", utachanganya dola za Kimarekani milioni 94 kutoka kwa watoaji misaada kama Global Environment Facility na Bezos Earth Fund na dola milioni 86 za ufadhili wa serikali kwa kipindi cha miaka 10.

Lengo ni kufadhili mbuga mpya za kitaifa, kukabiliana na uwindaji haramu wa tembo na kuendeleza utalii wa mazingira kwa kutumia aina ya mpangilio unaojulikana kama "Project Finance for Permanence" (PFP), mbinu inayoweka utoaji wa fedha kushikamana na mabadiliko muhimu ya sera za serikali.

Mfumo huo unapata umaarufu. Brazil ilitangaza makubaliano ya aina hiyo Jumatatu yanayofunika karibu kilomita za mraba 243,000 za msitu wa Amazon, wakati Kenya na Namibia pia ziko katika hatua za kumaliza makubaliano.

'Kubadilisha deni kwa mali- asili'

Gabon inawakilisha kiungo cha mazingira chenye umuhimu mkubwa ndani ya Bonde la Kongo. Karibu asilimia 90 ya eneo lake linafunikwa na misitu ya mvua ya kitropiki, ambayo ni makazi ya zaidi ya nusu ya tembo wa misitu wa Afrika waliobaki duniani na pia robo ya gorila wa bonde la chini wa magharibi walioko hai.

Mpango mpya unajengwa juu ya 'debt-for-nature swap' uliofanyika wiki chache kabla ya mapinduzi ya kijeshi mwaka 2023. Katika makubaliano huo, Gabon ilirekebisha upya madeni ya dola za Marekani milioni 500 kwa kupitia dhamana mpya ambayo ilitenga baadhi ya fedha kwa ajili ya kuhifadhi pwani.

Wasiwasi kuhusu hali ya fedha za nchi unaongezeka tena. Rasimu ya bajeti ya 2026 iliyopitishwa mwezi Septemba inapanga karibu kuzidisha matumizi ya serikali mwaka ujao. Wakadiriaji wa mikopo wametoa onyo kwamba hii itaongeza uwiano wa deni kwa Pato la Taifa (GDP) hadi karibu asilimia 90, kutoka asilimia 73 mwishoni mwa mwaka uliopita.

Waziri wa zamani Maurice Ntossui Allogo, ambaye amekuwa akisimamia mpango mpya wa uhifadhi, alisema makubaliano ya Barua ya Makusudio ya Jumanne yalikuwa "hatua ya mwisho ya wazi" kwa juhudi za uhifadhi za Gabon.

'90% ya nchi iliyofunikwa na misitu'

Ryan Demmy Bidwell, kutoka shirika lisilo la faida The Nature Conservancy (TNC) ambalo limefanya kazi pamoja na serikali, alisema umuhimu wa Gabon ni kwamba karibu asilimia 90 ya nchi imefunikwa na misitu iliyo katika hali nzuri.

Mradi Infini utaongoza kuanzishwa kwa mbuga mpya za kitaifa na maeneo mengine yaliyolindwa, kwa lengo la kufunika asilimia 30 ya misitu yake ya mvua, ikilinganishwa na takriban asilimia 15 kwa sasa.

"Tunatumai kwamba Gabon itakuwa mfano kwa wengine katika Bonde la Kongo na sehemu nyingine Afrika," Bidwell alisema.